مشاوره های پیش و حین ازدواج نقش مهمی در تحکیم رابطه زوج ها و سلامت زندگی آنها خواهد داشت زیرا بهداشت روانی زوج ها در افزایش کیفیت زندگی و غنی سازی روابط زناشویی مهم و تاثیرگذاراست.
با توجه به اینکه بیشتر زوج ها 2 سال نخست زندگی مشترک به علت شناخت کمی که از وظایف و کارکردهای زندگی دارند با ناسازگاری مواجه می شوند بنابراین کسب مشاوره های حین ازدواج از سوی این زوج ها برای هم افزایی مثبت در زندگی و غنی سازی زندگی آنها بسیارمهم است.
چنانچه ملاک های پایدار زندگی زناشویی از طریق آموزش، کارگاه های آموزشی، کتاب، نرم افزار و غیره به زوج ها ارائه شود بدون شک آنها مهارت های ارتباطی، آموزش مهارت حل مساله، شیوه های صمیمیت، افزایش تعاملات مثبت را فرا خواهند گرفت.
با توجه به تغییراتی که در جامعه صورت گرفته و جامعه از حالت سنتی به تدریج خارج و به سوی یک جامعه صرفا مدرن در حال حرکت است لذا تغییرات و تحولاتی دراین شرایط پیش می آید که یکی از این تغییرات ازدواج است.
وقتی بحث ازدواج مطرح می شود جوانان باید بررسی کنند که آیا ازدواج آنها از تمام ابعاد لازم همانند بلوغ روانی، جسمی، عاطفی و اجتماعی و همچنین در طبقات اجتماعی، فرهنگی، تیپ شخصیتی و تحصیلاتی همخوانی دارند یا خیر.
مشاوره پیش از ازدواج سبب می شود افراد با آگاهی بیشتری نسبت به نقاط قوت و ضعف یکدیگر وارد عرصه زندگی شوند زیرا این باورهای عامیانه که زن و شوهر بعد از ازدواج و بعد از شروع زندگی مشترک رفتارهای خوبی خواهند داشت یا مشکلات رفتاریشان حل خواهد شد در دنیای مدرن دیگر جایی ندارد.
یکی از مسائل مهمی که باید زوجین پیش از ازدواج درنظر بگیرند، بحث فرزندآوری است که باید قبل از تشکیل زندگی یعنی قبل از اینکه افراد وارد چرخه های رسمی و جدی ازدواج شوند، نسبت به این موضوع به توافق برسند زیرا امروزه سن ازدواج بالا رفته و دیگر زمان زیادی برای خانم ها با توجه به مشکلات پیش رو وجود ندارد لذا این امر باید قبل از ازدواج مشخص شود که آیا فرزند می خواهند یا نه. راجع به تعداد فرزندان و زمانی که می خواهند فرزند دار بشوند از قبل به توافق برسند و از این موضوع چشم پوشی نکنند.
مشاوره قبل از ازدواج اصلی ضروری برای شکل گیری بنیان خانواده در جامعه امروزی و عاملی موثر در کاهش آمار طلاق است و هریک از ما برای انجام معامله یا خرید کوچکترین کالایی سعی می کنیم و ترجیح می دهیم از نظر و مشورت دیگران بهره ببریم، از خرید یک لباس ،کفش ،خانه یا ماشین و حتی برای ادامه تحصیل در یک رشته و دانشگاه خاص نیز مدتها از این و آن تحقیق و نظرسنجی می کنیم تا بالاخره گزینه ای را که بیشترین سود را از هر جهت به ما می رساند انتخاب کنیم حال چطور به موضوع مهم مشاوره ازدواج اهمیت نمی دهیم.
ازدواج یکی از مهمترین وقایع زندگی است که در پیشرفت، کمال و سعادتمندی انسان نقش اساسی دارد و هر یک از ما با انتخاب همسر تصمیم می گیریم سالهای آتی عمرمان را چگونه و با چه فردی با چه ویژگیها، اخلاقیات، اعتقادات و جهانبینی سپری کنیم پس بیایید به آن اهمیت بیشتری بدهیم.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در بند ۱۰ سیاستهای کلی خانواده بر ساماندهی نظام مشاوره‌ای و آموزش قبل، حین و پس از تشکیل خانواده و تسهیل دسترسی به آن بر اساس مبانی اسلامی ـ ایرانی برای استحکام خانواده تاکید کردند.
مشاوره در بستر فرهنگ ایرانی- اسلامی
روانشناس البرزی گفت: مشاوره قبل از ازدواج باید در بستر فرهنگ ایرانی- اسلامی ارائه شود تا شناخت زوجین از یکدیگر بیشتر و بنیان خانواده از همان از ابتدا روی ستونی مستحکم بنا شود.
خدیجه نوروزی با اشاره به اینکه مشاوره قبل ازدواج، زوجین را در زمینه ایجاد زندگی مشترک بهتر راهنمایی می کند و آنها را از گرفتن تصمیم های احساسی بازمی دارد، اظهارداشت: مشاوره به زوجین کمک می کند که به صورت منطقی درباره ازدواج تصمیم گرفته و به بیراهه نروند.
وی بیان داشت: زن و مرد در مشاوره قبل از ازدواج در مرحله اول به لحاظ رفتاری، خانوادگی، سبک زندگی و تحصیلات باید مورد بررسی قرار می گیرند که اگر این مرحله مثبت بود در مراحل دیگر باید به لحاظ ذهنی و تفکراتی که دارند بررسی شوند تا نکات مشترک و غیر مشترک ذهنی‌شان مشخص شود.
وی تصریح کرد:حتی زوجین به مشاوره در زمینه نوع نگاه به زندگی، سرگرمی و تفریحاتی که می‌خواهند داشته باشند و لحظات مشترکشان نیز نیاز به ارزیابی دارند.
نوروزی اضافه کرد: مشاوره پیش از ازدواج همانطور که گفتیم به زوجین کمک خواهد کرد که بتوانند شناخت بهتری از یکدیگر پیدا کنند، متاسفانه امروزه می توانیم شاهد طلاق های بسیار باشیم که به دلیل عدم تفاهم زوجین با یکدیگر شکل می گیرد، دلیل عمده ازدواج هایی که به طلاق منتهی می شوند، این است که افراد تنها شور و اشتیاق عشق اولیه خود را در نظر می گیرند و مابقی موارد را پشت گوش خواهند.
وی یادآورشد: با مشاوره قبل از ازدواج، زوجین شناخت بهتری از یکدیگر در ابعاد مختلف پیدا می کنند و درآینده با مشکلات کمتری روبرو می شوند.
نوروزی با بیان اینکه مشاوره قبل از ازدواج به یک فرآیند تخصصی تبدیل شده، اضافه کرد: اهمیت این مشاوره زمانی مشخص می شود که انسان ها از یکدیگر شناخت کافی ندارند، بنابراین به منظور دستیابی به این شناخت برای ازدواج به کمک مشاور نیازدارند.
وی عنوان کرد: مشاوره قبل از ازدواج آن قدر اهمیت دارد که انسان باید برای آن وقت زیادی بگذارد زیرا مشاوران با استفاده از تعاریف و فرمول های علمی و بررسی عوامل تاثیرگذار درازدواج ازجمله مؤلفه های رفتاری، خانوادگی، سبک زندگی، تحصیلات، نکات مشترک و غیر مشترک ذهنی طرفین را بررسی و مسائل پیش روی جوانان را به آنان یادآوری و درصد موفقیت یک ازدواج و ریسک های آن را گوشزد می کنند.
مشاوره و نقش آن درکاهش طلاق
روانشناس البرزی به نقش موثر مشاوره قبل از ازدواج در کاهش طلاق در جامعه اشاره کرد وافزود: با مشاوره احتمال انجام ازدواج های نامناسب کاهش می یابد زیرا افراد در طی فرایند مشاوره با اصول و مبانی ازدواج آشنا می شوند.
وی خاطرنشان کرد: گاهی اوقات، افراد احساس می کنند با آن که خیلی تناسبی با یکدیگر ندارند، ولی چون مدتی است با هم معاشرت کرده اند باید ازدواج کنند درحالی که چنین ازدواجی دچار مشکلات جدی خواهد شد و به یک مورد طلاق در آینده تبدیل خواهد بود درحالی که با مشاوره، طرفین متوجه می شوند که این باور، ملاک مناسب و دلیل خوبی برای ازدواج نیست.
نوروزی یادآورشد: دربرخی مواقع افراد به دلیل شور و هیجانی که در طی رابطه ای پیش آمده است، به این نتیجه می رسند که باید ازدواج کنند درحالی که پس از ازدواج این رابطه با فروکش کرده و دیگر دلیلی برای ادامه ازدواج باقی نمی ماند و احتمال دارد تصمیم به طلاق بگیرند لذا مشاوره ازدواج به آنان کمک می کند که اقدامی براساس تعقل انجام دهند واز رفتارهای احساسی و نسنجیده برای ازدواج اجتناب ورزند.
وی با بیان اینکه مشاوره پیش از ازدواج به افراد کمک می کند تا زوجین با فرآیند حل مسئله در زندگی نیز آشنایی پیدا کنند، افزود: متاسفانه عده زیادی از جوانان در مورد تصمیم گیری، حتی درعاطفی ترین مسایل که باید براساس تفکر، تعقل و منطق باشد هم آگاهی ندارند.
نوروزی ادامه داد: باورهای اشتباه شایع و متعددی در مورد ازدواج وجود دارد از جمله این که برای ازدواج فقط کافی است که هم دیگر را دوست داشته باشیم و بقیه مسایل قابل حل است درحالی که عده زیادی از جوانان بر اساس این اصول اقدام به ازدواج بدون گرفتن مشاوره می کنند که به شکست منجرمی شود.
روانشناس البرزی تاکید کرد: مراکز تخصصی مشاوره ازدواج وخانواده نیزبا هدف ارائه خدمات آموزش و مشاوره در حوزه ازدواج و خانواده، افزایش ارتقاء خدمات مشاوره‌ای تخصصی به جوانان و خانواده‌ها و همچنین ترویج فرهنگ مشاوره پیش از ازدواج راه اندازی شده اند تا آسیب های اجتماعی به خصوص در کانون خانواد با ازدواج آگاهانه کاهش یابد.
فرآیند مشاوره قبل از ازدواج
رییس مرکز مشاوره روانشناختی رازی استان البرز با اشاره به اینکه مشاوره ازدواج با بررسی تاریخچه ارتباطی دختر و پسر شروع می شود، اظهارداشت: تاریخچه، روابط قبلی طرفین و احتمال سوگ های حل نشده را مورد کنکاش قرار می دهد.
محمد علی کلهرخاطرنشان کرد: بسیار اتفاق می افتد فردی در پی شکست در یک رابطه به سرعت و قبل از این که سوگ رابطه قبلی حل شود، اقدام به رابطه بعدی می کند و فکر می کند تنها راه برای تضمین مواجه نشدن با شکست دوباره و ازدواج است زیراین تصور اشتباه وجود دارد که عقد مانع آن است که فرد تغییر عقیده بدهد.
وی با بیان اینکه در این فرآیند دو مشکل پیش می آید، یکی شتاب زدگی ودیگری حل نشدن سوگ قبلی، در نتیجه هر دو علت، احتمال شکست در ازدواج و طلاق را افزایش می دهد.
رییس مرکز مشاوره روانشناختی رازی بیان داشت: در مشاوره قبل از ازدواج نیز تاریخچه خانوادگی، دلایل ازدواج، ویژگی های شخصیتی و به ویژه شباهت ها و تفاوت ها، وضعیت هیجانی و دلبستگی، مشکلات ارتباطی، ملاک های ازدواج، میزان استرس ها، توانایی پذیرش طرفین مورد بررسی قرار می گیرد.
وی تصریح کرد: دراین مشاوره ها بر ضرورت معاشرت منطقی و مورد قبول و رضایت خانواده ها برای آشنایی تاکید و از اقدام های شتاب زده پیشگیری می شود.
کلهراضافه کرد: در مشاوره قبل از ازدواج پیشنهاد می شود که طرفین نشست های مرتب و متعددی را در مدت دستکم شش ماه داشته باشند که شناخت صحیحی از یکدیگر حاصل آید چون این شناخت نه تنها در اصول کلی ازدواج مانند سلامت، اعتقادات است بلکه شامل موارد بسیار جزیی نیز مانند شناخت از نحوه برخورد افراد با هیجان های خود به ویژه هیجان هایی مانند خشم می شود زیرا همین مسائل جزیی می تواند به یک رابطه آسیب جدی وارد کند.
وی یادآورشد: این گونه مشاوره ها اطلاعات واقع بینانه و صحیح در مورد ازدواج را منتقل و باورهای رایج و اشتباه را اصلاح می کند وهمچنین مهارت های زندگی زناشویی به ویژه اصول ارتباطی مانند بیان کردن انتظارات به صورت روشن و مشخص، بیان احساسات مثبت و منفی، و مانند آن نیز آموزش داده می شود.
وی عنوان کرد: در این مشاوره ها بر شرط ضروری و لازم ازدواج که استقلال است تاکید می شود چراکه استقلال در حوزه های مختلف از جمله مالی، هیجانی و فکری بسیارمهم است و فردی که قصد ازدواج دارد باید این شرایط مهم را داشته باشد لذا این افراد فرصت دارند قبل از اقدام به ازدواج، ضرورت ها و پیش نیازهای آن را بدانند، تمرین کنند و بر آن مسلط شوند.
رییس مرکز مشاوره روانشناختی رازی استان البرزادامه داد: توصیه می شود بعد از اینکه معاشرت و آشنایی با صحبت های خانواده ها جدی شد، طرفین اقدام به مشاوره کنند.
وی گفت: یکی از دلایل مراجعه زودهنگام این است که اگر مشکلاتی در انتخاب باشد، در همان ابتدا، مشخص و معلوم می شود چون اگر مشکل وجود داشته باشد و افراد ادامه دهند ممکن است در طی زمان، دلبستگی رخ دهد وبا دلبسته شدن، اگر چه افراد می دانند برای یکدیگر مناسب نیستند ولی به دلیل دلبستگی که رخ داده است وتحمل سوگ نیز سخت و پررنج است اقدام به ازدواجی می کنندکه نامناسب و ناسالم می باشد و ممکن است به طلاق منجر شود.
کلهریادآورشد: توصیه بر این است که با تصمیم برای ازدواج و در ابتدای جدی شدن صحبت های خانوادگی مراسم مشاوره انجام شود زیرا بسیار مهم است که مشاوره قبل ازعقد باشد، معتقدم عقد مسئله بسیار مهمی است نه جشن ازدواج و از عقد تا ازدواج راه زیادی نیست چون عقد تعهدات حقوقی، مذهبی، شرعی،عرفی و خانوادگی ایجاد می کند.
ازدواج آگاهانه با مشاوره
رییس مرکز مشاوره روانشناختی رازی استان البرز بر ضرورت فرهنگسازی گسترده درمورد مشاوره‌های پیش از ازدواج تاکید کرد و گفت: مشاوره در شکل‌گیری ازدواج آگاهانه و پایدار نقش بسزایی دارد.
وی افزود: فرهنگسازی و ارزش آفرینی ازدواج بدون تجملات و پر هزینه را یکی دیگر از محورهای برنامه های هفته ازدواج برشمرد و ادامه داد: حذف رسوم دست و پاگیر ازدواج و حذف مراسم های زاید و تشریفات نوظهورهم در ازدواج آسان جوانان بسیار موثراست.
کلهر به برگزاری کارگاه های آموزشی ازدواج در هفته ملی ازدواج درفضای مجازی با توجه به وضعیت سخت کرونایی کشوراشاره کرد و افزود: اطلاع رسانی گسترده جهت برگزاری کارگاه آموزشی ازدواج رایگان برای جوانان و زوجین جوان باید مورد توجه قرارگیرد.
وی تولید محتوای آموزشی و فرهنگ ساز از جمله در قالب های انیمیشن و فیلم کوتاه با هدف ترویج فرهنگ ازدواج و مشاوره را درجامعه از جمله دراستان البرز با توجه به بافت فرهنگی آن ضروری دانست.
کلهر به ضرورت امر مشاوره در رونق ازدواج و تقویت و استحکام خانواده تاکید کرد و گفت: نیاز اصلی در این حوزه، بیمه خدمات مشاوره است و از نمایندگان مجلس می خواهیم به این موضوع توجه ویژه داشته باشند.
تشکیل خانواده سالم
مصطفی سوری دیگر روانشناس البرزی گفت: برای تشکیل یک خانواده سالم لازم است آموزش های پیش از ازدواج، حین ازدواج و پس از ازدواج به جوانان ارایه شود.
وی اظهارداشت: شناخت اصول همسرداری، خانهداری، اقتصاد خانواده، مدیریت خرج و روابط اجتماعی از عواملی است که به پیوند عمیق خانواده‌ها کمک می کنند.
سوری خاطرنشان کرد: پسر و دختری که این آموزشها را بلد نیست و تشکیل خانواده میدهد، در زندگی دچار اضطراب و نگرانی می شود که نتیجه آن ناکامی است.
وی ادامه داد: برخی فکر می کنند حلقه ازدواج باعث تعهد بین 2 نفر می شود،عده ای نیز فکر می کنند ترس از خانواده عروس یا داماد به تحکیم بنیان خانواده کمک میکند در حالی که آن چه باعث استحکام پیوند زوجین میشود، این است که عروس مهارت همسرداری و داماد مهارت شناخت نیاز همسرش را بداند.
سوری با بیان این که تربیت صحیح فرزندان نخستین گام برای موفقیت درتشکیل خانواده است، اضافه کرد: پسری که در خانواده قدرت تصمیم گیری و حتی بیان احساسات خود را نداشته باشد، وابسته به خانواده بوده و نمی تواند برای زندگی خود تصمیم بگیرد و به طور یقین ازدواج این فرد بزرگترین فاجعه را به بار می آورد.
وی عنوان کرد: خانواده سالم، خانوادهای است که در این کانون، زن و مرد برای دیدن یکدیگر لحظه شماری می کنند و فرزندان درخانه محبت والدین را درهمه دوره های گروه سنی اشان داشته باشند.
روانشناس البرزی یادآورشد: زنانی که در خانواده ‘مچاله’ هستند ولی در خیابان ‘خودآرایی’ می کنند به معنای واقعی خانواده سالم را تشکیل نمی دهند، کسی که حلال و حرام، محرم و نامحرم، خودی از ناخودی را یکی می داند، نمی تواند در زمره خانواده سالم قرار گیرد.
وی نقش قرآن را در تحکیم بنیان خانواده موثر خواند و گفت: فتنه در وسط خانهای قرار دارد که در آن قرآن خاک می خورد و دین کنار گذاشته می شود.
سوری با بیان این که زندگی سالم در گرو داشتن آرامش است،یادآورشد: محصول آرامش برخورداری از یک زندگی سالم است.
وی تاکید کرد: برای پیشگیری از آسیب ها درکانون خانواده و اجتماع باید به مشاوره درزندگی اهمیت داد.
