به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، سرباز یکی از شهرستان‌های سیستان و بلوچستان است که در شرق استان واقع شده است و از شمال با ایرانشهر و سراوان، از جنوب و غرب با چابهار و نیکشهر و از شرق با کشور پاکستان همجوار است.
شهرستان سرباز یکی از قدیمی‌ترین مناطق بلوچستان و مقر تمدن‌های بزرگی در ادوار مختلف بوده است. بر اساس تحقیقات به عمل آمده در مورد دلیل نامگذاری سرباز، نظرات مختلفی مطرح است؛ برخی معتقدند در زمان بارندگی سرشاخه‌های فرعی در طول مسیر جریان آب رودخانه در این شهرستان از اطراف آن افزوده می‌شود و سر آن از هر طرف باز بوده و به همین دلیل این منطقه را سرباز نامیده‌اند.
گروهی دیگر دلیل نامگذاری را وجود آدم‌های سرشناس از طوایف مختلف در این منطقه و به اصطلاح محلی سر(افراد بزرگ) و باز(زیاد) می‌دانند. همچنین به اعتقاد برخی دیگر به علت برخورداری این منطقه از کوه‌های بلند و مرتفع که اطراف منطقه را به صورت حصار فرا گرفته‌اند و فضای بالای آن باز بوده، این شهرستان سرباز نام گرفته است.
رودخانه “سرباز” رگ حیاتی بلوچستان
“رودخانه سرباز” یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود. درباره اهمیت این رودخانه همین بس که حیات اقتصادی جنوب استان به این رودخانه بستگی دارد و چه بسا با خشک شدن آن دیگر هیچ حیاتی در منطقه مشاهده نشود و روستاهای فراوانی به ویرانه مبدل شوند.
آب رودخانه سرباز در طول مسیر برای روستاهای واقع در کناره‌های آن منبع آبی منحصر به فرد است. تراکم آبادی‌ها در مسیر این رودخانه زیاد است و آب زمین‌های زراعی این روستاها از همین رودخانه تامین می‌شود. رودخانه سرباز نقش بسیار مهمی در آبادانی زمین‌های اطرافش دارد و از آنجا که آبرفت‌های زیادی را در این اراضی ته‌نشین می‌کند، این اراضی بسیار پربرکت و آباد هستند.
رودخانه سرباز بزرگترین رودخانه فصلی بلوچستان محسوب می‌شود که در برخی قسمت‌های مسیرش به صورت دائمی است. زندگی تمساح پوزه کوتاه در این رودخانه و احداث بزرگترین سد استان روی این رودخانه در نزدیکی بخش “پیشین”، بر اهمیت آن افزوده است.
رودخانه سرباز از به هم پیوستن شاخه‌های فرعی شکل گرفته و در منطقه “دشتیاری” به رودخانه “باهوکلات” تغییر نام می‌دهد و در نهایت به دریای عمان منتهی می‌شود. این رودخانه زیستگاه یکی از عجیب‌ترین حیوانات حیات وحش یعنی «تمساح پوزه کوتاه ایرانی» است.
دهستان “پارود” یکی از سرسبزترین و خوش آب و هوا‌ترین نقاط شهرستان سرباز بوده که دارای جاذبه‌های طبیعی و گردشگری فراوان از جمله آبشار “بریسک” است.
بازدید امن از تنها زیستگاه «تمساح پوزه کوتاه ایرانی» در ایران
«تمساح پوزه کوتاه ایرانی» باقیمانده‌ای است از راسته کروکودیل‌ها که خود خزندگانی بوده‌اند که 225 تا 265 میلیون سال قبل می‌زیسته‌اند. مناطق حفاظت شده “باهوکلات” در جنوب سیستان و بلوچستان تنها ناحیه زیست این گونه در ایران است. مردم محلی این نوع تمساح را “گاندو” می‌نامند؛ گاندو بسیار خجالتی، محتاط و ترسو است و به سختی می‌توان آن را مشاهده کرد و حداکثر طول این گونه 5 متر است.
امسال سازمان حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان امکان بازدید گردشگران نورزوی از محل زیست تمساح ایرانی در شهرستان سرباز را فراهم کرده است. مسئولان محیط زیست در این رابطه به رسانه‌ها گفته‌اند که مسافران نوروزی سال 96 می‌توانند از منطقه حفاظت شده تمساح پوزه کوتاه ایرانی بازدید کنند.
بافت قدیمی روستای “فیروزآباد” پذیرای گردشگران
دهستان “فیروزآباد” در محور ایرانشهر به چابهار در 5 کیلومتری شهر راسک، مرکز شهرستان سرباز قرار دارد. آب و هوای این دهستان گرم و خشک و همراه با درصد کمی رطوبت است. آب و هوای این دهستان که در اطراف رودخانه سرباز واقع شده، در اکثر ماه‌های سال گرم است.
فیروزآباد به عنوان یکی از دهستان‌های بزرگ شهرستان سرباز، دارای بافت تاریخی با ارزش و نوع معماری بومی و سنتی منحصر در استان بوده و از لحاظ استراتژیک مرکزی مهم و شاه‌راهی است که قسمت‌های دیگر منطقه را به کشورهای همجوار ارتباط می‌داده و در گذشته به لحاظ وجود قلعه قدیمی، از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است.
مسجد جامع “پشامگ” در روستای “پشامگ”، دهستان “پارود” واقع شده است. تاریخچه این مسجد به اواخر دوره پهلوی اول برمی‌گردد. این مسجد زیبا دارای پلان مستطیلی شکل و از نوع «ایوانی» است.
“قلعه سرباز” از قلعه‌های معروف منطقه بلوچستان است که در دوره اسلامی توسط حاکمان محلی ساخته شده است. این قلعه یکی از قلعه‌های مهم استان و مرکز حکمرانی در گذشته بوده و بر دیگر قلعه‌های منطقه تسلط داشته است. تزئینات بکار رفته در این قطعه بیشتر بومی و به شکل‌ها و طرح‌های متنوعی بوده که در حال حاضر بر اثر عوامل طبیعی تخریب شده است.
شهر “پیشین” در 8 کیلومتری مرز ایران و پاکستان قرار دارد و سدی به همین نام در چند کیلومتری آن ساخته شده که یکی از بزرگترین سدهای استان سیستان و بلوچستان است. بیشترین فعالیت مردم این شهر کشاورزی و باغداری است و عده‌ای از مردم آن در بازارچه مرزی پیشین در زمینه صادرات و واردات فعالیت دارند.
قلعه “برنجی” و قلعه “هدار”
قلعه “برنجی” در روستای “بافتان”، دهستان “جکیگور” شهرستان سرباز واقع شده است. تاریخچه این اثر به اواخر دوره ساسانیان برمی‌گردد. این قلعه بیش از 800 مترمربع زیربنا دارد و از نظر زیبایی و استحکام با قلعه سرباز قابل قیاس است. مصالح به کار رفته در این قلعه خشت، گل و سنگ است.
قلعه “هدار” در روستایی به هیمن نام واقع شده است. تاریخچه این قلعه به اوایل دوره قاجار برمی‌گردد و توسط حکمرانان محلی ساخته شده است. این مجموعه دارای زیربنایی بیش از 336 مترمربع است و نوع مصالح مورد استفاده در ساخت آن خشت و گل است.
مسجد قدیمی “راسک” در مرکز شهر راسک قرار دارد. تاریخچه مسجد به اوایل دوران پهلوی دوم برمی‌گردد و دارای پلان مستطیلی شکل و از نوع «ایوانی» است. این مسجد بدون مناره و کنبد، دارای زیربنای 178 مترمربع است. مصالح بکار برده شده در این مسجد خشت، گل و سنگ است.
انتهای پیام/
