به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، هنگامی که شاه اسماعیل صفوی در اوایل سده شانزدهم میلادی در تبریز، تشیع را به عنوان مذهب رسمی جامعه ایران اعلام کرد، به خوبی می‌دانست که مردمان آذربایجان به راحتی می‌توانند این مذهب را برای همیشه در حافظه تاریخی کشور ثبت کرده و نقش بسزایی در فراگیر کردن تشیع در جامعه ایفا کنند چرا که غیرت بی کران مردم این دیار و عشق و علاقه آنان به پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) تمام نشدنی است.
با این حال، با تشکیل دولت صفوی و انتخاب تبریز به عنوان نخستین پایتخت تشیع جهان اسلام، روح تازه ای در کالبد سیاست و مذهب ایران دمیده شد و بسترهای تشیع در کشور بیش از پیش بارورتر شد که امروز این مسئله را می‌توان نیز از معماری‌های اسلامی آن روزها به خوبی احساس کرد.
آذربایجان و در رأس آن تبریز در طول تاریخ نشان داده، که همیشه و در همه حال در امور مختلف همواره پیشگام و پیشتاز بوده و در واقع این قابلیت و ظرفیت در بین آذربایجانی‌ها هست که اگر بخواهند کاری را انجام دهند، با پشتکار، همت، غیرت و سختگیری خاص، آن کار را به سرانجام می‌رسانند، که نمود بارز این امر به خاطر همت و تلاش مردمان این خطه، شهر تبریز را به عنوان شهر اولین‌ها مطرح کرده است.
همچنین این کلانشهر در سال‌های متمادی از سوی سازمان ملل متحد به عنوان زیباترین و توسعه‌یافته‌ترین شهر ایران معرفی شده که این نشان از پیشرفت چشمگیر این خطه است. با این حال، نام تبریز در تمامی ادوار تاریخ همچون خورشیدی تابان در شمالغرب ایران زمین می‌درخشد.
اکنون با گذشت قرن‌ها از آن ایام تاریخ ساز، کلانشهر تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری کشورهای اسلامی در 2018 انتخاب شده و از سوی دیگر به عنوان “جهان شهر و شهر نمونه گردشگری اسلامی” و در نهایت “شهر جهانی” در حوزه‌های مختلف از جمله فرش، صنایع دستی و کفش طرح شده است.
علل متعددی، تبریز را از هر حیث مهم و پر اهمیت نموده و چشم‌ها را به سوی این شهر آرزوها و پایتخت تشیع جهان خیره کرده است؛ که از جمله این مزیت‌ها می‌توان به وجود مساجد فراوانی اشاره کرد که در طول تاریخ مأمن مردم مؤمن و انقلابیون مسلمان بوده است. بر اساس نوشته‌های جهانگردان، در دوره‌های گوناگون تبریز بیش از 300 باب مسجد را در خود جای داده بود.
از مهم‌ترین مساجد تاریخی تبریز می‌توان به مسجد استاد و شاگرد، مسجد اسماعیل خالوغلی، مسجد ثقةالاسلام، مسجد جامع، مسجد حاج صفرعلی حجت‌الاسلام، مسجد حسن پادشاه، مسجد خزینه، مسجد دال ذال، مسجد سیدالمحققین، مسجد صاحب‌الامر، مسجد شاهزاده، مسجد صادقیه، مسجد ظهیریه، مسجد علیشاه، مسجد کاظمیه، مسجد کبود، مسجد مجتهد، مسجد مقبره، مسجد ملاباشی، مسجد میرزاصادق‌آقا، مسجد میرزامهدی قاری و مسجد قراملک اشاره کرد.
اکنون تبریز پس از گذر تاریخی طولانی و پر آشوب و وقوع زمین لرزه‌های شدید و ویرانگر، در سال 2018 میلادی به عنوان شهر نمونه گردشگردی کشورهای اسلامی معرفی شده که این عنوان به برکت وجود نظام جمهوری اسلامی ایران و اماکن تاریخی و گردشگری و همچنین اماکن مدرن و تازه تأسیس است.
از وجود بزرگ‌ترین بازار مسقف جهان در تبریز گرفته تا وجود تفرجگاه بزرگ ائل گلی نام این شهر را به عنوان نگین شهرهای ایران به خوبی درخشانده است.
تبریز با وجود اماکن گردشگری متعددی از جمله مقبره الشعرا، خانه مشروطه، خانه قاجاریه، موزه آذربایجان، ارک علیشاه، مسجد کبود، عمارت شهرداری (میدان ساعت)، پیاده راه تربیت، دلفیناریوم باغلارباغی و چندین موزه و خانه‌های دیگر، شهری مناسب برای انتخاب مسافران به عنوان شهر هدف است که مهمان نوازی مردم خونگرم آذربایجان، این مسئله را دوچندان می‌کند.
همچنین وجود مراکز مدرن تجاری با تجمیع برندهای معتبر جهانی در کنار مراکز خرید سنتی و تاریخی در تبریز، از جمله مرکز خرید لاله پارک، ستاره باران، برج بلور، رشدیه و سایر مراکز مدرن خرید، این کلانشهر را از این حیث نیز قابل اهمیت جلوه می‌دهد.
وجود سه هتل پنج ستاره پارس، شهریار و کایا در کنار 15 هتل و چندین مسافرخانه دیگر، این کلانشهر را در شمالغرب کشور به عنوان طلایه دار هتل داری مطرح نموده که مسافران می‌توانند در آرامش خاطر و رفاه و بدون هیچ دغدغه ای در این شهر اخلاق و آرزوها اقامت داشته باشند.
همچنین می‌توان این شهر را به عنوان بزرگ‌ترین قطب اقتصادی شمالغرب کشور معرفی کرد چرا که سرمایه گذاران فراوانی، نه تنها از داخل کشور بلکه از کشورهای همسایه جذب خود کرده است. وجود صنایع سنگین از جمله از صنعت سیمان، نساجی، ماشین‌سازی، تراکتورسازی، خودرو، داروسازی، پالایش و پتروشیمی، صنایع کوچک از جمله صنایع شیمیایی، صنایع خانگی، ماشین‌آلات، محصولات کانی غیرفلزی، مواد غذایی، آشامیدنی و دخانیات، نساجی، پوشاک و چرم، صنایع غذایی و صنایع دستی و هنری دال بر این مسئله است.
این کلانشهر به عناوین دیگری چون شهر بدون گدا، شهر زیرگذرها و روگذرها، امن‌ترین و سالم‌ترین شهر ایران، مهد سرمایه‌گذاری، دومین شهر صنعتی، دومین شهر دانشگاهی، دومین شهر بلندمرتبه‌ساز، دومین قطب علوم پزشکی، دومین شهر در جذب گردشگر سلامت، شهر شکلاتی، قطب خودروسازی، قطب قطعه‌سازی، قطب تولید موتور دیزل خاورمیانه، شهر جهانی بافت فرش زبانزد خاص و عام است.
دهکده توریستی کندوان نماد زندگی بشر غارنشین در ایران
شهرستان اسکو یکی از شهرستان‌هایی است که به جهت وجود دهکده توریستی کندوان و باغ شهر اسکو از ظرفیت‌های بالقوه گردشگری برخوردار است، از سوی دیگر نزدیکی این شهرستان به مرکز استان، دسترسی به آثار تاریخی و دیدنی این شهرستان را تسهیل کرده است.
باغ شهر اسکو نیز با توجه به پتانسیل کشاورزی و گردشگری، یکی دیگر از ظرفیت‌های این شهرستان به شمار می‌رود؛ که هوای مرطوب و فضای دلنواز این شهر در طول تاریخ، همواره زبانزد خاص و عام بوده است. چند کیلومتری دورتر از این باغ شهر، دهکده توریستی کندوان نیز از دور دلربایی می‌کند و از نزدیک می‌توان یکجانشینی بشر غارنشین را در آن مشاهده کرد.
همتای این دهکده تاریخی را تنها می‌توان در کاپادوکیه ترکیه و داکوتای آمریکا یافت اما با تفاوت که در این دهکده زندگی در قالب بافت قدیمیش جاری است و مردم این روستا در صخره‌ها زندگی می‌کنند؛ تنها سازه این دهکده را سنگ‌ها تشکیل می‌دهند که به گفته اهالی این روستا ، زمستان‌ها داخل کندوها گرم و تابستان‌ها کندوها سرد هستند.
منطقه آزاد ارس سرشار از منابع طبیعی و گردشگری
منطقه آزاد ارس با وجود اینکه در نقطه صفر مرزی شمالغرب کشور با کشورهای جمهوری آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان همسایه است ولی با این حال به عنوان امن‌ترین مرز کشور شناخته شده و بدین واسطه توانسته در بخش گردشگری سرمایه گذاری‌های فراوانی صورت دهد.
اما قرار گرفتن این منطقه، در یک منطقه سرسبز و خوش آب و هوا در کنار رود ارس نیز بر زیبایی آن افزوده است که همه ساله گردشگران داخلی و خارجی فراوانی را به خود جذب می‌کند.
کوهستان کیامکی یا به عبارتی پناهگاه حیات وحش کیامکی و منطقه حفاظت شده ارسباران زیستگاه گونه‌های جانوری همچون آهو، مارال، قوچ، میش ارمنی، کل و بز، پلنگ، خرس قهوه ای و گونه‌های مختلفی از پرندگان است که بر زیبایی منطقه آزاد ارس می‌افزاید.
کوه گئچی قالاسی نیز در جنوب شهر جلفا در دامنه کوه آتشفشانی گئچی قالاسی واقع است که در طی اواخر الیگوسن (38 میلیون سال پیش) فوران کرده و امروز نیز رگه‌های زیبایی سنگ معدن مرمر سبز به وجود آورده است.
پارک 26 هکتاری کوهستان ارس، حمام تاریخی جلفا، منطقه حفاظت شده ارسباران (اینالو)، روستای اشتبین با خانه‌های مزین به سر درها و کتیبه‌های مرمرین دوره صفویه، آبشار آسیاب، کاروانسرای خواجه نظر (عباسی)، امامزاده سید محمد نوجه مهر، کلیسای چوپان، مجموعه کردشت و کلیسای سنت استپانوس نیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه محسوب می‌شود.
مراغه پایتخت دوره ایلخانی
شهرستان مراغه دومین شهر بزرگ آذربایجان شرقی بعد از کلانشهر تبریز است که از نظر فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی از جمله شهرستان‌های تأثیرگذار استان به شمار می‌رود.
این شهر با دیواری بلند، محصور بوده است؛ که منسوب به دوران حکومت هلاکو خان است. در قرن هشتم هجری، که ایلخانان تضعیف شدند، حکومت به دست فئودال‌های مغول، چوپانیان و جلایریان افتاد.
در اوایل دوره قاچار نیز مراغه جزو ده شهر بزرگ و پرجمعیت ایران بوده است که در این دوره اولین کارخانه اسلحه‌سازی ایران، در مراغه ساخته شده است.
این شهرستان به لحاظ بافت غنی تاریخی و فرهنگی، با بیش از 300 اثر ثبت شده ملی، جزء 10 شهر برتر کشور به حساب می‌آید.
مزارهای پنجگانه مراغه، گنبد سرخ، برج مدور مراغه، گنبد کبود، گنبد غفاریه، گوی برج، رصدخانه مراغه، آرامگاه اوحدی از جمله این آثار است.
در اطراف شهر مراغه و در مناطق روستایی آب‌های گرم و سرد معدنی وجود دارد که مشهورترین آنها شور سو (آب شور)، چشمه گشایش، ساری سو، قره پالچیق، ایستی بلاغ از جمله این چشمه‌هاست.
مراغه از گذشته تا به امروز، افراد و مشاهیر بزرگی با درجات بالای علمی، ادبی و هنری در خود پرورانده است. در زمینه هنر، از جمله هنر موسیقی فولکلور و اصیل، هنرمندانی همچون بیوک آقا شکوری نوازنده چیره دست تار، داداش زاده، توحیدوند، جاوید و سایر نوازندگانی جوان و با استعداد، که هم چنان در حال پیشرفت است.
از جمله شخصیت‌های نامدار علمی، که در مراغه اقامت داشته‌اند می‌توان دانشمندانی چون خواجه نصیر طوسی، شیخ شهاب الدین سهروردی، مجدالدین جیلی، امام فخر رازی، سموئل بن یحیی بن عباس مغربی، ابن عبری و مجدالدین محمد ابن خلیفه بن سیواسی رومی را یاد کرد.
منطقه ارسباران بهشت گمشده آذربایجان
منطقه ارسباران یا به عبارتی شهرستان کلیبر در همسایگی منطقه آزاد ارس قرار گرفته و به دلیل وجود جنگل‌های مرتفع، دارای آب و هوای خوب و دل انگیز است.
قرار گرفتن قلعه جمهور یا قلعه اقامتگاه و مرکز فرماندهی بابک خرمدین بر علیه خلافت عباسی در دل جنگل‌های ارسباران و منطقه حفاظت شده ارسباران بر زیبایی‌های این شهرستان افزوده است.
آب گرم قلعه کندی، دره‌ی پیغام، منطقه حفاظت شده آینالو، عمارت آینالو، مکیدی دره‌سی و قلعه دره سی از دیگر جاذبه‌های طبیعی و گردشگری شهرستان کلیبر به شمار می‌رود.
شبستر؛ همسایه زیبای دریاچه ارومیه
شهرستان شبستر از جمله شهرستان‌هایی است که در همسایگی دریاچه ارومیه قرار گرفته وقبل از خشک شدن این دریاچه دارای جزایر و بنادر و گونه‌های ارزشمند زیستی بود که اکنون با تخریب زیستگاه‌ها شمار جانداران کاهش یافته است.
این شهرستان یکی از مناطق مذهبی استان به شمار می‌رود که تاکنون مشاهیر فراوانی را تحویل تاریخ آذربایجان داده است. از جمله این مشاهیر می‌توان به شیخ محمود شبستری از عارفان و شاعران سده هشتم هجری و صاحب مثنوی معروف «گلشن راز» اشاره کرد.
آبشار سرک‌اند دیزج، کلیسای سهرقه، کویر قوم تپه، مسجد جامع تسوج شبستر و مقبره شیخ محمود شبستری از جمله اماکن گردشگری این شهرستان است.
مسجد سنگی ترک میانه، قبر امامزاده محمد «میانه»، قیزکورپی سی (پل دختر) میانه، قلعه نجفقلی خان میانه، کاروانسرای جمال آباد میانه، بقعه و مناره امامزاده اسماعیل میانه نیز از اماکن گردشگری میانه در استان آذربایجان شرقی به شمار می‌رود که در گزارش‌های بعدی بیشتر به آنها می پردازیم.
گزارش از شاهین بدرحیدری
انتهای پیام/
