نظام رتبه‌بندی معلمان، به عنوان یکی از شاه بیت‌های اصلی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، فرصتی طلایی در راستای تحولات اساسی در نظام آموزشی کشور به شمار می رود که اجرای آن مستلزم تدابیر ویژه ای است؛ طرح رتبه‌بندی معلمان یکی از اصول سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که با هدف ارتقای منزلت اجتماعی و جایگاه حرفه‌ای منابع انسانی و با تاکید بر نقش معلمان تصویب شده‌است.
این طرح براساس سند تحول بنیادین نظام آموزشی یکی از موضوعات مهمی است که در راستای ارتقای شایستگی حرفه ای معلمان در دستورکاری قرار گرفته است.
مهمترین رسالت آموزش و پرورش، تربیت نیروی انسانی خلاق، فکور، اندیشمند و متعهد به ارزش های دینی و اخلاقی است که نقش معلمان در سلامت، سعادت و تعالی جامعه بر کسی پوشیده نیست زیرا معلم شاکله اصلی زیرساخت فرهنگی، تربیتی و علمی هر جامعه را تشکیل می دهد لذا ضرورت دارد به مطالبات این قشر فرهیخته توجه ویژه شود.
همه عظمتی که درتربیت است برعهده و به پشتوانه شغل معلمی است لذا باید به گونه ای عمل شود که این شغل به بهترین وجه در جامعه مورد تکریم قرار گیرد.
طرح رتبه بندی معلمان به دنبال این است که جامعه فرهنگی را براساس صلاحیت، شایستگی و تجربه آنها تقسیم بندی کند.
اجرایی شدن این مطالبه دیرینه فرهنگیان نیاز به عزم جدی دولت و مجلس انقلابی دارد چراکه معلم پایه‌گذار تمدن نوین است که باید به مطالبات این قشر توجه کرد که یکی از این مطالبه گری ها را طرح رتبه بندی معلمان تشکیل می دهد.
بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و ابلاغیه‌های رهبر معظم انقلاب،سال گذشته لایحه رتبه بندی معلمان به مجلس ارائه شد تا تصویب شود.
کارشناسان ومسوولان استان البرز از ضرورت اجرای کامل طرح رتبه بندی معلمان به علت قانونمند بودن آن در راستای اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش سخن می گویند.
رتبه بندی معلمان ریلی برای توسعه
کارشناس حوزه آموزش و پرورش استان البرز که دارای بیش از سی سال سابقه کاری وتجربه مناسب درتمامی حوزه های تعلیم و تربیت است،اظهارداشت: طرح رتبه بندی معلمان درصورت اجرای صحیح وهمتراز با دریافتیهای آموزش عالی ریلی برای توسعه، فرهنگی ،اجتماعی عمران و آبادانی کشور یکبار برای همیشه است چراکه همه ملت‌ها و جوامع توسعه یافته دراین مسیرحرکت کردند و به قله‌های پیشرفت در علم، تکنولوژی، ثروت، صنعت و همه حوزه‌ها رسیدند.
علی طاهری خلوص خاطرنشان کرد: رتبه‌بندی معلمان برنامه‌ای است که با هدف استقرار نظام پرداخت حقوق مناسب وکافی فعلا برای جامعه فرهیخته فرهنگیان بر مبنای صلاحیت علمی، شایستگی و تجربه آنان از سوی هیات وزیران تصویب شده که اجرای مناسب آن بیمه کننده کیفیت مطلوب خدمات آموزشی است.
وی بیان داشت: در نظام رتبه‌بندی معلمان، کادر آموزشی پرورشی واداری تعلیم وتربیت در پنج رتبه با مختصات تخصصی طبقه‌بندی شده و عوامل امتیازآور برای بهبود رتبه نیروی انسانی متعلم، بر مبنای تحصیلات، مهارت و توانایی‌ها، گذراندن دوره‌های ضمن خدمت، سنوات و تجربه معلمان است.
وی با اشاره به اینکه همه ارکان حاکمیت ونظام و دولت و مجلس لازم است تمام قد در خدمت نهاد تعلیم و تربیت باشند،خاطرنشان کرد: اجرای فوری لایحه رتبه‌بندی معلمان برای اولین بارسرآغاز یک دور جدیدی برای آموزش و پرورش کشور خواهد بود.
طاهری خلوص تصریح کرد: سرآمد همه انسان‌های کشور، معلمان هستند و آینده این کشور در گرو دستان توانمند آنان است.
وی اضافه کرد: فصل ششم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که در سال ۹۰ توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید به موضوع ارتقای منزلت اجتماعی و جایگاه حرفه‌ای منابع انسانی با تاکید بر نقش الگویی و جایگاه معلم پرداخته است لذا از آن سال به بعد موضوع رتبه‌بندی معلمان همواره درمجامع اداری ودولتی وعلمی کشور مطرح شده وبی نتیجه مانده است.
وی یادآورشد: عدم اجرای این طرح تا کنون باعث بدبینی جامعه بزرگ فرهنگیان شده است درحالیکه سایر مجامع علمی کشور ازمزایا وحقوق مکفی برخوردار گشته اند.
کارشناس حوزه آموزش و پرورش استان البرزادامه داد: شغل معلمی دامنه وسیعی برای خلاقیت دارد و باید توانمندی معلمان، رتبه‌بندی شود.
وی هدف از اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان را ارتقای صلاحیت و توانمندی معلمان ذکر کرد و یادآورشد: هرگونه تلاش و طرح در راستای متناسب سازی حقوق و مزایای فرهنگیان و ارایه خدمات رفاهی به این قشر از کارکنان دولت که در یکی از وسیع ترین و مهمترین سطوح حاکمیتی مشغول خدمت است امری کاملاً ستوده و بسیار ضروری است وازنتایج مسقیم آن بهره مندی دانش آموزان واولیا خواهد بود،شاید برای یکبار هم شده دغدغه معیشت کمرنگترگردد.
طاهری خلوص عنوان کرد: ذبح طرح رتبه بندی و اجرای تک بعدی و ناقص آن، علیرغم کارکردهایی که میتواند در صورت اجرای صحیح برای نظام آموزش و پرورش و ارتقای کیفی آن داشته باشد، امری ناصواب است وباعث نارضایتی جامعه بزرگ فرهنگیان خواهد بود.
وی تاکید کرد: با تصویب طرح رتبه‌بندی معلمان بافوریت وپیگیری تایید آن در شورای نگهبان پس از ارائه درصحن علنی مجلس، بخشی از مطالبات به حق وجدی معلمان شریف و زحمت کش کشورخواهد بود.
رتبه بندی، شیری بی یال و دم
رضا قاسم‌پوراز کارشناسان آموزش و پرورش استان البرز گفت: معلمان به عنوان یکی از وفادارترین نیروهای نظام همواره از تبعیض منزلتی و معیشتی خود در دو سطح درون دستگاهی و برون دستگاهی به شدت در رنج هستند.
وی افزود: تبعیض درونی یعنی یک معلم تنها حقوق خشک و خالی و بدون هر گونه مزایای جانبی مطابق با حکم کارگزینی دریافت می‌کند، در حالی که همکاران وزارتی به طور پنهان و آشکار ردیف‌های دریافتی و مزایای جانبی دیگری دارند که سایر معلمان از آنها بی‌بهره‌اند.
وی با اشاره به اینکه تبعیض بیرونی همان داستانی است که سه دهه معلمین به رهبری تشکل‌ها و کانون‌های صنفی خود برای آن جنگیده‌اند، خاطرنشان کرد: موتور محرکه اصلی جنبش معلمان، تلاش برای پر کردن شکاف تبعیض بین دریافتی خود با دستگاه‌های برخوردار دیگری چون دانشگاه‌ها، برنامه و بودجه وسایر است.
قاسم پورتصریح کرد: در دهه هشتاد لایحه نظام هماهنگ پرداخت حقوق‌ها در واقع برای پاسخگویی به کارمندان و معلمان ناراضی از تبعیض به راه افتاد، ولی وقتی این لایحه پس از کش و قوس‌های فراوان مصوب گردید از این لایحه چیزی دست معلمان ناراضی را نگرفت.
وی ادامه داد: دولتمردان برای سرگرم کردن معلم‌ها این بار نظام رتبه‌بندی را در پنج رسته مطرح کردند. خلاصه سال‌ها وزرا در دول مختلف با نظام پرداخت هماهنگ و سپس نظام رتبه‌بندی با روح و روان معلمین بازی کرده و با مقصر قلمداد کردن وزرای قبلی حل مشکل رتبه‌بندی را با زرنگی تمام به دولت و وزیر بعدی حواله کردند.
کارشناس حوزه آموزش و پرورش البرز یادآورشد: به نظر می‌رسد که هیچ کدام از دولت های چپ و راست به دلایل مختلفی چون بار مالی رتبه بندی و نتیجتا افزایش تورم حتی انگیزه ای برای اجرای نیم بند رتبه بندی ندارند و با لایحه نظام هماهنگ و نهایتا رتبه بندی بیش از سه دهه است که معلمان را سرگرم کرده و عملا دنبال نخود سیاه فرستاده اند.
قاسم پوراظهارداشت: با توجه به بار مالی قابل توجه برای اجرای رتبه بندی معلمان و همچنین بودجه انقباضی فعلی،هیچ دورنمای روشنی جز شعار درمانی در افق اجرا مشهود نیست و دولت جدید نیز درداستان رتبه بندی احتمالا توسط دو تیغه فقدان انگیزه و دسترسی مالی برای اجرای رتبه بندی و همچنین شعار رفع تبعیض و فساد ستیزی انتخاباتی احاطه و آچمز شده است.
حمایت از معلمان
آتوسا متقی دیگر کارشناس حوزه آموزش و پرورش استان البرزگفت: اجرای لایحه رتبه‌بندی معلمان به عنوان یک خواسته و مطالبه جدی معلمان است که امید است مجلس شورای اسلامی و دولت سیزدهم برای اجرای آن تلاش کنند.
وی اظهارداشت: طرح رتبه‌بندی ابزاری برای اصلاح فرآیندها، افزایش انگیزه و توانمندی معلمان است.
وی با اشاره به اینکه طرح رتبه بندی معلمان باید با هدف استقرار نظام پرداخت‌ها درآموزش و پرورش اجرایی شود، خاطرنشان کرد: براساس تخصص، شایستگی‌ها وعملکرد رقابتی معلمان، توسعه مستمر و نظام‌مند صلاحیت‌ها و کیفیت عملکرد معلمان، تقویت انگیزه و رضایت شغلی و ارتقای تعهدحرفه‌ای معلمان مورد توجه و حمایت قرارگیرد.
متقی بیان داشت: طرح رتبه‌بندی معلمان، بهترین بستر برای ارتقای همزمان معیشت معلمان و کیفیت آموزشی است.
وی تصریح کرد: لازم است این طرح برای هر معلمی انجام شود چون اجرای این لایحه سبب تحول در آموزش و پرورش خواهد شد چون با موضوع معیشت و ارتقای معلمان ارتباط دارد.
وی با بیان اینکه نظام رتبه بندی معلمان امری تک بعدی و تک ساحتی نیست که تنها به دنبال افزایش حقوق معلمان باشد،اضافه کرد: طرح رتبه بندی معلمان کیفیت خدمات آموزشی و تربیتی مدارس را درپی دارد.
کارشناس آموزش و پرورش استان البرزادامه داد: نظام رتبه بندی معلمان یکی از ۱۴ نظامی است که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به آن اشاره شده و یکی از شاه بیت های تحولی است.
وی یادآورشد: مطالبات معلمان تنها به مسائل مادی ختم نمی‌شود زیرا آنها در پی احقاق حقوق اجتماعی خود که همان احیای منزلت اجتماعی هستند.
۸۰ درصد حقوق هیأت علمی
مدیرآموزش و پرورش ناحیه چهارکرج با اشاره به اینکه لایحه رتبه بندی فرهنگیان راهی صحن علنی مجلس شده است،افزود: معلمان کشور انتظاراجرای بند ۷ رتبه بندی که همان ۸۰ درصد حقوق هیأت علمی هم‌تراز خود در وزارت علوم می باشد را دارند.
مراد مالمیر اظهارداشت: بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و ابلاغیه‌های رهبر معظم انقلاب در این خصوص و همچنین در راستای اجرای برنامه‌های پنجساله توسعه، سال گذشته لایحه رتبه بندی معلمان به مجلس ارائه شد.
وی با بیان اینکه به طور قطع این قانون کیفیت آموزش در کشور را متحول می کند، اضافه کرد: با تصویب این قانون معلم از حیث مهارت‌ها، توانمندی‌ها و دانشی که دارد، ارزیابی و رتبه بندی می‌شود.
وی بیان داشت: معلمان در پنج گروه با نام‌های معلم پایه، معلم ارشد، معلم خبره، معلم سرآمد و استاد معلم رتبه بندی می‌شوند.
مالمیر یادآورشد: به ازای ارتقاء رتبه به ترتیب ۲۵، ۲۰، ۱۵، ۱۰، و ۵ درصد به مجموع حقوق، مزایا و فوق العاده‌های مستمر معلمان افزوده شود؛ یعنی اگر معلمی از رتبه معلم پایه به معلم ارشد برسد ۲۵ درصد و اگر از معلم ارشد به معلم خبره برسد ۲۰ درصد افزایش حقوق شامل او خواهد شد.
وی ادامه داد: رتبه بندی مطالبه‌ای است که در سند تحول باید محقق شود ولی تا امروز این موضوع اجرایی نشده است.
ابعاد رتبه بندی معلمان
رییس انجمن اسلامی معلمان استان البرز نیز در این زمینه گفت: طرح رتبه‌بندی معلمان دارای ابعاد و زوایای مختلفی است که فرهنگیان باید نسبت به آن آشنایی داشته باشند تا بتوانند صلاحیت‌های حرفه‌ای و شایستگی‌های خود را در معرض ارزیابی قراردهند.
منوچهراتابکی اظهار داشت: رتبه‌بندی فرآیندی است که منجر به ارتقای کیفیت در آموزش و پرورش می‌شود و هدف مستقیم آن افزایش حقوق نیست اما منجر به افزایش حقوق هم می‌شود.
وی بیان داشت: صلاحیت های عمومی شامل شخصیت افراد، تخصصی شامل دانش و توانمندی های آموزشی و پرورشی و حرفه‌ای شامل مجموعه ای از شایستگی ها، توانمندی ها و مهارت هایی است که معلم حین کار به دست آورده و خود را ارتقا می‌دهد و کاملا مرتبط با شغل معلمی است.
وی با اشاره به اینکه پس ازارزیابی معلمان در نظام سنجش صلاحیت، برای آنها گواهینامه صادر می شود ، خاطرنشان کرد: این گواهینامه معلمان را درامتیازهای رتبه‌بندی طبقه‌بندی می‌کند ومزایایی همچون کسب پست‌های مدیریتی، شرکت در آزمون‌هایی مانند خارج از کشور یا حضور در گروه‌های آموزشی را برای آنها به همراه دارد.
وی یادآورشد: برای سنجش صلاحیت های معلمان هیئت‌های ممیزه مرکزی، هیئت‌های ممیزه استانی و کارگروه شهرستانی و مناطق پیش‌بینی شده است.
رییس انجمن اسلامی معلمان استان البرزادامه داد: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که تدوین آن مدت ها زمان برده بود آذر سال ۱۳۹۰ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و توسط رییس جمهوری وقت ابلاغ شد.
وی تصریح کرد: این طرح شامل آموزگاران، دبیران، هنرآموزان، مربیان پرورشی، مراقبان سلامت، مشاوران، معاونان و مدیران واحدهای آموزشی است .
اتابکی با بیان اینکه تمام معلمانی که ازطبقه‌بندی مشاغل آموزشی برخوردار هستند، مشمول این طرح می‌شوند،عنوان کرد: دراین طرح معلمان براساس سه صلاحیت که شامل صلاحیت عمومی، حرفه‌ای و تخصصی است مورد ارزیابی قرار می گیرند.
وی دانش، تجربه، مهارت، نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد، توانمندی‌های معلمان برای ایفای مسوولیت و تلاشی که برای ارتقای دانش و صلاحیت‌های خود به عمل می‌آورند را جزء معیارهایی ذکر کرد که معلمان را در گروه‌های مختلف طرح رتبه بندی قرار می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه این طرح شامل افرادی می‌شود که حداقل ۲ سال سابقه معلمی داشته باشند، یادآورشد: رتبه اول بعد از ۲ سال، رتبه دوم پس از ۶ سال، رتبه سوم بعد از ۱۲ سال، رتبه چهارم بعد از ۱۸ سال و رتبه پنجم پس از ۲۴ سال خدمت خواهد بود.
وی تاکید کرد: اکنون طرح رتبه بندی معلمان به مهم ترین مطالبه فرهنگیان تبدیل شده است.
کیفیت آموزشی
مدیرکل آموزش و پرورش البرزگفت: اجرای طرح رتبه‌بندی کیفیت نظام تعلیم و تربیت و معیشت معلمان را افزایش می‌دهد.
سالار قاسمی با اشاره به اینکه گام های مهمی در زمینه رتبه بندی معلمان برداشته شده است، افزود: معلمان براساس این طرح، رتبه بندی و از مزایای متفاوتی بهره مند می شوند و هدف این است که معلمان با دانش و عملکرد متفاوت از دریافتی متفاوتی برخوردار شوند.
وی تصریح کرد: پرداخت پاداش به کیفیت برتر یکی از پیش نیازهای کیفیت است و باید کسانی که کار کیفی تری انجام می دهند از پرداختی های بهتری برخوردار باشند.
وی یادآورشد: منطق اصول رتبه بندی ارتقاء کیفیت و انگیزه معلمان است.
قاسمی ادامه داد: براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هدف اصلی در طرح رتبه‌بندی معلمان ایجاد انگیره و تقویت مهارت‌های آموزشی و تلاش برای به روز شدن این قشر است و باید ۸۰ درصد حقوق هیات علمی به آنان پرداخت شود
وی با بیان اینکه طرح رتبه بندی معلمان فراتر از یک طرح معیشتی است، خاطرنشان کرد: هدف رتبه‌بندی در درجه اول ارتقای کیفیت است نه صرفا افزایش حقوق، اما آنچه در خصوص اجرای طرح رتبه بندی معلمان غلبه داشته همان تصویر مبتنی بر افزایش حقوق است.
مدیرکل آموزش و پرورش البرزبیان داشت: اجرای لایحه رتبه‌بندی معلمان به عنوان یک خواسته جدی است که نباید مورد بی مهری قرارگیرد.
وی تاکید کرد: طرح رتبه بندی معلمان ۱۰ ماده بر حسب زیرساخت های سند تحول بنیادین دارد که لازم است به همه آن توجه کرد.
منزلت معلمان
استاندار و رییس شورای آموزش و پرورش البرزگفت: بی شک اولویت‌های آموزش و پرورش برای بهبود شرایط فعلی را می می توان رسیدگی به مقوله منزلت معلم به خصوص در حوزه اقتصاد و رفاهی، بازطراحی شیوه مدیریت در سطح کلان و نیمه کلان، استفاده از امکانات الکترونیک، رسیدگی به دانشگاه فرهنگیان، بازنگری در مقوله گزینش در آموزش و پرورش، شایسته‌سالاری در عرصه انتخاب مدیران در تمام سطوح، نگاه به اقلیم و بوم در طراحی کتب درسی، اجرای طرح رتبه‌بندی به معنای واقع کلمه و افزایش سرانه مدارس، نام برد.
عزیزاله شهبازی افزود: امنیت، آرامش و معیشت معلم از مؤلفه های مهم هر سیستم آموزشی هستند و مهم ترین مسئله آموزش و پرورش، نیروی انسانی و عنصر بی‌بدیل نظام تعلیم و تربیت یعنی معلم است.
وی با اشاره به اینکه معلمان، افسران سپاه پیشرفت هر کشور هستند و وضعیت آموزش و پرورش امروزی در کشور ما نمی‌تواند نیاز آتی جامعه را برآورده کند،خاطرنشان کرد: باید نسبت به وضعیت آن تجدید نظر کرد زیرا این خانواده بزرگ نیاز به تحول و حمایت دارد.
وی با بیان اینکه دولت و مجلس باید به طورهماهنگ و همسو این موضوع را پیگیری نمایند، یادآورشد: اجرای کامل نظام رتبه بندی معلمان میتواند گام مؤثری در این زمینه باشد تا هم شأن و جایگاه معلم را ارتقاء بخشد و هم آموزش و یادگیری در مدارس بهبود یابد.
شهبازی هدف از اجرای طرح رتبه بندی معلمان را فقط افزایش حقوق ندانست چون زمینه تحول در نظام آموزشی و ایجاد انگیزه و حس رقابت بین معلمان را بوجود می آورد.
وی عنوان کرد: این برنامه تنها تمرکز برافزایش حقوق ندارد بلکه می‌کوشد به این بهانه توانمندی در آموزش، مهارت‌هایی که به تقویت روحیه پرسشگری بیانجامد، سنجش صلاحت، تلاش برای مطالعه بیشتر، افزایش و به‌روز رسانی توان علمی را بهبود دهد که این عناوین سرمایه و داشته نظام تعلیم و تربیت را غنا می‌بخشد.
استاندار البرز و رییس شورای آموزش و پرورش استان ادامه داد: همه این کارها برای یک هدف ارزشمندتر و متعالی‌ترکه همان ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت است باید انجام شود.
وی یادآورشد: طرح رتبه بندی معلمان اگر به اعتلای آموزش و پرورش، تغییر رویه‌ها و روش‌های ناکارآمد گذشته و خلق و تثبیت ارزش‌ها و سازوکارهای جدید و موثر منجرنشود،اثر چندانی ندارد چون تنها از آن می توان در افزایش حداقلی حقوق و مزایا یاد کرد که در افزایش انگیزه معلمان برای ارتقای کیفیت خدمات آموزشی تاثیر چندانی نخواهد داشت.
شهبازی تصریح کرد: اجرای این برنامه افزایش تلاش معلمان برای شرکت در دوره‌های ضمن خدمت، بهبود توان حرفه‌ای و توانمندی معلمان را به همراه دارد و حاصل آن هویدا شدن تربیت نسل آتی کشور خواهد بود.
رییس شورای آموزش و پرورش استان البرزتاکید کرد: افزایش جایگاه شغل معلمی و آموزشی توسعه و پیشرفت کشور را در حوزه های مختلف بیمه می‌کند.
استان البرز ۳۳ هزار فرهنگی و ۵۰۰ هزار دانش آموز دارد.
