عبدالرضا کاوند روز چهارشنبه در نشست خبری وبیناری با اصحاب رسانه افزود: بایستی باغداران و احداث کنندگان باغ های جدید از ارقام میوه ها، سلامت و عاری بودن از عوامل قرنطینه ای نهال های خریداری شده اطمینان داشته باشند.
وی اظهار داشت: نهال استاندارد نهالی است که باغبان اطمینان خاطر از تولید و محصول به دست آمده و همچنین کیفیت و رتبه نهال و محصول داشته باشد.
وی گفت: باغداران پیشرو در مسایل «به باغی» از فناوری روز در تولیدات باغات همچون کشت متراکم و داربستی استفاده می کنند که در تهیه نهال باید این توجه و حساسیت به خرج داده شود و نهال تهیه شده در مقابله با تنش های زیستی و غیرزیستی همچون خشکسالی، شوری خاک و تنش های رطوبتی مقاومت لازم را داشته باشد که رسیدن به این هدف نیازمند تهیه نهال از مراکز تولید نهال مجاز است.
کاوند با تاکید بر اصالت ارقام نهال، افزد: اگر باغدار به دنبال ارقام رومیزی و تازه خوری است باید در هنگام تهیه نهال به این مهم توجه کند و اگر به دنبال ارقام با هدف فراوری و تزریق صنایع وابسته هست باید در هنگام تهیه نهال نیز به این موضوع توجه کند.
وی ادامه داد: در خصوص روش های احراز اصالت رقم باید به شاخص های ریخت شناسی همچون رنگ گل، زمان گل، اندازه و شکل برگ، فرم ساقه، تاج درخت، شاخه بندی، زمان گلدهی، شکل جوانه و میوه و ابعاد و زمان رسیدن میوه توجه کرد که بر اساس آن با استفاده از تشخیص میدانی می توان این اطمینان را به مصرف کننده بدهیم که این رقم جایگاهش از لحاظ اصالت چگونه است.
معاون کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر ونهال اضافه کرد: افزون بر موارد ذکر شده باید با استفاده از امکانات روز و آزمایشگاهی و مارکر مولکولی که با استخراج DNA و تعیین اثر انگشت رقم می توان برای باغدار اطمینان به وجود آورد.
وی با بیان اینکه در چارچوب قانون ثبت ارقام گیاهی و کنترل و گواهی بذر ونهال این رسالت به موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال داده شده که ارقام را شناسایی و ارقام در جریان تکثیر را کنترل و نظارت کند و احراز اصالت با یک روش ریخت شناسی میدانی و چشمی با شاخص های اشاره شده و ابزارهای آزمایشگاهی تشخیص بدهد و در نهایت تایید اصالت نهال را انجام دهد، افزود: فهرست ریخت شناسی ارقام نهال ها تهیه و در اختیار ناظران نهالستان ها قرار گرفته است.
وی از سلامت نهال به عنوان یکی دیگر از شاخص های مهم برای تهیه نهال اشاره کرد و اظهار داشت: عوامل قرنطینه ای خطوط قرمز برای جابجایی نهال ها هستند و باید به طور ۱۰۰ درصد و کامل اطمینان داشته باشیم نهالی که خریداری می شود دارای گواهی بهداشت از مدیریت حفظ نباتات استان باشد تا اطمینان بدهد تولید نهال تحت نظارت کارشناسان حفظ نباتات بوده و عاری از عوامل قرنطینه ای و بیماری زا و آلودگی است.
کاوند تاکید کرد: افرادی که قصد ایجاد باغ های جدید در سطوح مختلف را دارند توجه بیشتری به تهیه نهال داشته باشند زیرا یک بار برای باغ نهال تهیه می کنند که ممکن است این یک بار برای میوه های هسته دار بین ۱۰ تا ۱۲ سال آینده سرمایه گذاری خود را وابسته به آن کند و یا برای برخی گونه های هسته دار دیگر تا ۲۵ سال و حتی برای گردو تا نیم قرن سرمایه خود را وابسته به نهال می کنیم.
وی همچنین با بیان اینکه در زمان تهیه نهال، نهال هایی سازگار با اقلیم و از مراکز مجاز خریداری شود، افزود: تمام افرادی که در زمینه تولید نهال فعالیت رسمی می کنند در طول سال توسط کارشناسان حوزه باغبانی و سازمان های تابعه شناسایی و ارزیابی امکانات صورت می گیرد.
تمام نهال فروش ها مجوز رسمی ندارند
کاوند با بیان اینکه تمام نهال فروش ها در سطح شهرها دارای مجوز رسمی نیستند، گفت: کسانی که در کنار خیابان ها اقدام به فروش و تبلیغ نهال می کنند مجاز نیستند ولی زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی هستند اما به هر دلیلی تاکنون نتوانسته اند مجوز رسمی خود را دریافت کنند و اجازه فعالیت رسمی ندارند.
وی به فاکتورهای ایجاد نهالستان های مجاز اشاره کرد و افزود: موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال به افرادی مجوز تاسیس نهالستان می دهد که از بافت باغ ها فاصله داشته باشند و در یک مکان ایزوله اقدام به ایجاد نهالستان کنند ضمن اینکه نبایستی نهالستان محل کشت دائمی سبزیجات و یا باغات باشد.
معاون موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال اضافه کرد: همچنین تولیدکنندگان نهال باید نهال شناسه دار و با گواهی بهداشت حفظ نباتات همراه با فاکتور فروش به خریدار ارایه دهند.
راه اندازی جایگاه های عرضه نهال در سطح شهرها
کاوند با بیان اینکه در آستانه فصل جابجایی نهال هستیم، گفت: بایستی افرادی که به صورت واسطه وارد این عرصه می شوند نهال را از نهالستان و از محل فروش نهالستان دارای مجوز تهیه کنند.
وی افزود: تاپایان آذرماه سال جاری جایگاه های عرضه نهال مجاز در سطح شهرها راه اندازی خواهد شد و ناظران به صورت دوره ای به این مراکز مراجعه خواهند داشت و کمیته فنی استان ها و بخش های مرتبط وزارت جهاد کشاورزی و ارگان هایی همچون سد معبر شهردای و نیروی انتظامی و تعزیرات نیز در فعالیت این مراکز مشارکت خواهند داشت.
بیش از ۴۰۰ نهالستان مجاز در کشور فعال هستند
معاون موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر ونهال کشور بیان داشت: هم اکنون بیش از ۴۰۰ نهالستان دارای مجوز در کشور فعال هستند که تمام مراحل کارشان زیر نظارت ناظران و کمیته های فنی استان ها انجام می شود.
وی با بیان اینکه از بهمن ماه سال گذشته تاکنون بیش از ۵۰ نهالستان موفق به دریافت مجوز شده اند، گفت: در این نهالستان ها سالانه بالغ بر ۳۰ میلیون اصله نهال استاندارد در ارقام مختلف هسته دار، ریز میوه، گرمسیری و نیمه گرمسیری تولید می شود.
کاوند در خصوص صادرات نهال های تولید شده باغی نیز افزود: در سال های گذشته طی هر سال ۳.۵ میلیون اصله نهال به کشورهای همسایه و آسیای میانه صادر شده است.
وی با اشاره به اینکه یکی از اهداف وزارت جهاد کشاورزی ایجاد زنجیره تولید نهال سالم و گواهی شده است، سال گذشته یک سال استثنایی بود به طوریکه حتی یک نهال رسوبی در نهالستان های مجاز نداشتیم و ۳۵ میلیون اصله نهال جابجا شد.
موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور در کرج مستقر است.